منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس
منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس
مختصات: ۳۸°۵۵′۴۹″ شمالی ۴۵°۳۸′۰۲″ شرقی منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس در استان آذربایجان شرقی و شمال غرب ایران واقع شده‌است. این منطقه در مجاورت سه کشور جمهوری خودمختار نخجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان قرار گرفته دارای وسعت ۵۱،۰۰۰ هکتار است. منطقهٔ آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری شهر تبریز -که یکی از قطب‌های عمدهٔ دانشگاهی و صنعتی ایران است- قرار داشته و با شهر تهران نیز ۷۶۱ کیلومتر فاصله دارد.
شهر جلفا به عنوان مرکز این ناحیه صنعتی-تجاری، در زمینه تجاری و گمرکی دارای پیشینه‌ای صد ساله بوده و مرز مشترک ایران و نخجوان در شهر جلفا به عنوان پرترددترین مرز مسافری ایران، پس از فرودگاه‌های تهران مطرح است.[۱]
محتویات
سازمان منطقه آزاد تجاری-صنعتی ارس
این سازمان براساس مصوبهٔ مجلس شورای اسلامی در ۲ شهریور ۱۳۸۲ برای شتاب بخشیدن به توسعه اقتصادی منطقه تاسیس شد.
جغرافیا
منطقه آزاد ارس با مرکزیت جلفا در شمال غرب ایران واقع شده و در حاشیه رود ارس قرار گرفته‌است. رود ارس، مرز کشور ایران را با کشورهای جمهوری خودمختار نخجوان، ارمنستان و جمهوری آذربایجان تشکیل می‌دهد. این منطقه تجاری-صنعتی در بین دو منطقه حفاظت‌شده کیامکی و ارسباران قرار گرفته‌است. منطقه آزاد ارس در ۱۳۷ کیلومتری تبریز -که به عنوان قطب شمال غرب و دومین شهر صنعتی ایران شناخته می‌شود- واقع شده‌است.
عراضی این منطقه شامل ۹،۷۰۰ هکتار از اراضی منطقه می‌شد که براساس مصوبه جدید هیات محترم سازمان منطقه آزاد ارس در ۱۴ آذر ۱۳۸۷، محدوده این منطقه به ۵۱،۰۰۰ هکتار شامل بخشهایی از ۲ شهرستان جلفا و کلیبر افزایش یافت. این محدوده ابلاغی در بخش متصل، محدوده اصلی را از ۹،۷۰۰ هکتار به ۲۰،۵۰۰ هکتار افزایش داده است و در ۳ بخش منفصل نیز قسمتی از شهرستان کلیبر به وسعت ۲۴،۰۰۰ هکتار (موسوم به قلی بیگ‌لو) و اراضی اطراف سد خداآفرین به وسعت ۶،۱۰۰ هکتار و محدوده گمرک نوردوز (مرز ایران با ارمنستان) به وسعت ۲۴۰ هکتار جمعاً به وسعت ۵۱،۰۰۰ هکتار کل محدوده منطقه آزاد ارس را تشکیل می‌دهد.
آب و هوا
این منطقه، در ناحیه نیمه خشک و نیمه سرد شمال غرب ایران قرار دارد. بارش سالیانه در آن‌جا در حدود ۲۲۵ تا ۴۰۰ میلی‌لیتر در سال بوده و دمای میانگین آن تقریبا ۱۵ درجه سلسیوس است. در جلفا، حدود ۵۰ روز از سال به عنوان روز سرد در نظرگرفته شده‌است. این ناحیه صنعتی-تجاری در محدوده کوه‌های بلندی که اقلیم نسبتا سردی دارند، واقع شده‌است.
سرمایه‌گذاری
برای تشویق سرمایه‌گذاران، مزایای قانونی زیر برای سرمایه‌گذاری در این منطقه در نظر گرفته شده است:[۲]
- معافیت مالیاتی ۲۰ ساله از تاریخ بهره‌برداری برای انواع فعالیت‌های اقتصادی
- معافیت از عوارض گمرکی و سود بازرگانی برای واردات مواد اولیه و ماشین‌آلات
- امکان صدور کالای تولیدشده با رعایت قوانین ارزش افزوده به داخل کشور
- صدور کالای تولیدشده به خارج از کشور با کمترین تشریفات
- ترانزیت و صادرات مجدد کالاهای خارجی با کمترین تشریفات
- آزادی ورود هر نوع کالا به استثنای کالاهای مغایر با شرع اسلام
- تضمین حقوق قانونی سرمایه‌گذاران خارجی در برابر تملک و ملی شدن
- امکان هر گونه فعالیت اقتصادی برای سرمایه‌گذاران خارجی
- ثبت شرکت‌ها توسط خود سازمان منطقه آزاد
- امکان سرمایه گذاری ۱۰۰ درصد خارجی، بدون مشارکت ایرانی
- عدم نیاز به روادید برای ورود و خروج اتباع خارجی
۲۲ شرکت خارجی در ارس فعال بوده و بیش از ۱۰۰ نفر از اتباع خارجی کشورهای ترکیه، کره جنوبی، هندوستان، ارمنستان، چین و قزاقستان فعالیت‌های اقتصادی و تجاری انجام می‌دهند.[۳]
وجود منطقه گلخانه‌ای و دشت‌های حاصلخیز گردیان و گلفرج که با همکاری وزارت جهاد کشاورزی ساخته شده، زمینه حضور سرمایه‌گذاران را در عرصه کاشت محصولات هیدروپنیک و زراعی و باغی فراهم کرده‌است. همچنین بزرگ‌ترین شهرک گلخانه‌ای ایران با مساحت ۱۴۰ هکتار در ارس در حال ساخت بوده که ۵۲ هکتار از این مجتمع گلخانه‌ای به فارغ‌التحصیلان و سرمایه‌گذاران ایرانی، هلندی و ترکیه‌ای واگذار شده است.[۴]
افزون بر این یک مجتمع پالایشگاهی با ظرفیت تولید سالانه ۱۸۴ هزار تن بنزین، نفت سفید، گازوئیل و مازوت با سرمایه‌گذاری ۵۰ میلیون دلاری بخش خصوصی راه‌اندازی شده است.[۵] یک نیروگاه سیکل ترکیبی ۵۰۰ مگاواتی نیز با مشارکت سرمایه‌گذاران خارجی در این منطقه در حال ساخت است.
امکانات و متعلقات
منطقه آزاد ارس دارای امکاناتی از قبیل راه‌آهن و جاده، شبکه برق، آبیاری و شبکه توزیع آب، شبکه توزیع گاز، شبکه مخابراتی، فیبر نوری، اینترنت بی‌سیم، شعبات و دفاتر بانک‌ها و شرکت‌های بزرگ بیمه، پایانه‌های مرزی، انبارهای گمرکی، فرودگاه (تبریز)، دفاتر دولتی و اداری، هتل، متل، هتل آپارتمان و رستوران است.
تاکسی هوایی
برای نخستین بار در ایران، تاکسی هوایی (به انگلیسی: Air taxi) بین تبریز و منطقه آزاد ارس راه‌اندازی شده‌است. این امکان برای تردد سرمایه‌گذاران و گردشگران به این منطقه در زمان ۴۰ دقیقه به وجود آمده که بر این اساس در باند تازه تأسیس منطقه آزد ارس در جوار دشت گلفرج، دو فروند هلیکوپتر فراهم شده‌است.[۶]
دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی
این منطقه دارای ۵ دانشگاه بین‌المللی است که ۴ هزار دانشجو در مقاطع کارشناسی ارشد، دکتری و پی‌اچ‌دی در آن‌ها مشغول به تحصیل هستند.[۷] این دانشگاه‌ها عبارتند از[۸]:
- پردیس بین‌المللی ارس دانشگاه تهران
- پردیس بین‌المللی ارس دانشگاه تبریز
- شعبه بین‌المللی ارس دانشگاه علوم پزشکی تبریز
- دانشگاه آزاد اسلامی واحد بین‌المللی جلفا
- شعبه بین‌المللی دانشگاه پیام نور جلفا
پلاک اختصاصی برای خودروهای وارداتی
برای خودروهای وارداتی که قصد تردد در منطقهٔ آزاد ارس را داشته باشند، پلاک ویژه‌ای نصب می‌شود. این پلاک، مختص خودروهای خارجی است که بدون پرداخت عوارض، وارد محدوده منطقه آزاد ارس شده و تا شعاع ۱۳۵ کیلومتری و مرکز استان (تبریز) امکان تردد دارند.
با شماره گذاری و صدور پلاک اختصاصی منطقه آزاد ارس کلیه «خودروهای سواری» با رعایت ضوابط ایمنی و زیست محیطی با کاربری «عمومی»، «باری» و «مسافربری» حداکثر ۲ سال و کلیه وسایط نقلیه «شخصی سواری» با حداکثر عمر ۱ سال می‌توانند در محدوده تعیین شده تردد نمایند.[۹][۱۰][۱۱]
جستارهای وابسته
منابع
- ↑ «اتمام بازسازی خیابان پل چوبی در پایانه مرزی جلفا با اعتبار ۱۲میلیارد ریال تا پایان سال». خبرگزاری آریا، ۲۸ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «مزایای قانونی سرمایه گذاری در منطقه آزاد ارس». وبگاه رسمی سازمان منطقه آزاد ارس. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «افتتاح دفتر اتباع خارجی در منطقه آزاد ارس». روزنامه دنیای اقتصاد، ۶ آذر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «اتمام گازرسانی به شهرک گلخانه‌ای منطقه آزاد ارس تا بهمن ماه». ایلنا، ۸ آذر ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «بهره برداری از هتل آپارتمان ارس/ افتتاح چندین پروژه در منطقه آزاد ارس». خبرگزاری مهر، ۸ شهریور ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «پرواز نخستین تاکسی هوایی کشور/ نخستین تاکسی هوایی کشور مسافران خود را پیاده کرد». خبرگزاری فارس، ۶ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۸ آبان ۱۳۹۱.
- ↑ «تشکیل هسته مطالعاتی و پژوهشی منطقه آزاد ارس». خبرگزاری فارس، ۲۱ آبان ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «دانشگاه‌ها و مراکز آموزش عالی منطقه آزاد ارس». وبگاه رسمی منطقه آزاد ارس. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۱۰ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «رونمایی از پلاک اختصاصی خودرو منطقه آزاد ارس». نصرنیوز، ۲۸ بهمن ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «رونمایی از پلاک اختصاصی خودرو در منطقه آزاد ارس». الف، ۱ اسفند ۱۳۹۰. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۱.
- ↑ «مرکز شماره گذاری و صدور پلاک خودروهای وارداتی منطقه آزاد ارس افتتاح شد». وبگاه سازمان منطقه آزاد ارس، ۱۰ خرداد ۱۳۹۱. بایگانی‌شده از نسخهٔ اصلی در ۲۴ ژوئن ۲۰۱۳. بازبینی‌شده در ۳ آذر ۱۳۹۱.
- مشارکت‌کنندگان ویکی‌پدیا، «Aras Free Zone»، ویکی‌پدیای انگلیسی، دانشنامهٔ آزاد (بازیابی در ۱۴ ژانویه ۲۰۱۲).
عناوین یادداشت ها 
- آی آراز طوفان ائله !... (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Aras River (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- آراز (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Erzurum (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- پل ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- نمایی از ارس در زمستان (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- کلیسای خرابه در منطقه رود ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- [ بدون عنوان ] (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Aras Trade-Industrial Free Zone (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Araks, Arax, Araxi, Araxes, Araz (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Aras River (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- Aras River (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)
- ارس (دوشنبه 4 شهریور 1392 توسط اکی نیوز)